Autofagia wprowadzenie
Ludzki organizm został ukształtowany przez tysiące lat ewolucji. Dawno, dawno temu, ludzie mieli możliwość jedzenia, które samodzielnie upolowali. Nie upolowałeś, nie jadłeś. Dlatego przez wieki ewolucji, trzeba było zaadaptować organizmy do najróżniejszych warunków, być gotowym choćby na okresy nie jedzenia, postu.
Dziś sytuacja głodu nam nie grozi. Mamy nieograniczony dostęp do zasobów jedzenia. Żyjemy w świecie konsumpcyjnym, gdzie nie pojawiają się dylematy jak dawniej, związane z poszukiwaniem, polowaniem na jedzenie, jego samodzielnym wyhodowaniem. Tak naprawdę post w dzisiejszych czasach jest powiązany z przekonaniami religijnymi. Warto jednak zastanowić się nad głodówką, przekonać się do regularnych postów, które znakomicie wpływają na ludzki organizm.
Jakie procesy zachodzą w organizmie podczas jedzenia?
Podczas spożywania posiłków, organizm wytwarza energię, która trafia m.in. do wątroby. Tam jest magazynowana w postaci glikogenu. Jak się okazuje, glikogen potrzebuje około 10-12 godzin do całkowitego wyczerpania.
Dlatego jedząc np. 3 posiłki dziennie, nie ma szansy, aby organizm wyczerpał zapasy glikogenu.
Wyjątkiem są osoby aktywne fizycznie, które za pomocą aktywności na wysokim poziomie, mogą pozbyć się zapasów glikogenu. Dlaczego należy pozwolić organizmowi na wyczerpanie glikogenu?
Kiedy nie ma go w organizmie, rozpoczyna się proces spalania tłuszczów oraz produkcja ciał ketonowych.
Dlatego ważne jest, aby raz na jakiś czas przeprowadzać skuteczny post. Co się dzieje dalej, kiedy już został wyczerpany glikogen? W przedziale 24-48 godzin od ostatniego posiłku, ciało wchodzi w autofagię. Czym jest owa autofagia? Po co jest potrzebna naszemu organizmowi?
Autofagia – co to takiego?
Autofagia (gr. autós – sam, phageín – jeść) – jest to biologiczny proces kataboliczny, który polega na kontrolowanym rozkładzie przez komórkę cząsteczek chemicznych, organelli komórkowych oraz fragmentów komórek. Organizm rozbija uszkodzone, stare komórki, równocześnie tworząc nowe. Zachodzi również proces użycia starych komórek jako paliwo w procesie glukoneogenezy.
Warto opisać prościej proces autofagii. Uzmysłowić jak to wszystko działa. Organizm poprzez autofagię rozpoczyna pozbywanie się „śmieci”. Dzieje się to za pomocą trawienia komórek obumarłych, uszkodzonych. Ludzki organizm jest nauczony magazynować takie zbędne produkty przemiany materii. Dzięki procesowi autofagii są one skutecznie eliminowane.
Chcąc szerzej spojrzeć na proces autofagii, konieczne jest zrozumienie procesów anabolizmu i katabolizmu, które zachodzą w organizmie. Anabolizm to reakcja, która prowadzi do powstawania nowych komórek. Katabolizm jest przeciwieństwem anabolizmu.
Proces obumierania komórek. Proces autofagii sprawia, że komórki stare ulegają zniszczeniu, a w ich miejscu pojawiają się nowe.
Autofagia znakomicie odciąża organizm, gdyż usuwa komórki, które tak naprawdę nic nie dają człowiekowi, a jedynie co potrafią, to okradanie organizmu ze składników odżywczych i energii. Autofagia, oprócz określonych rozwiązań odnośnie postu i okienek żywieniowych, może zostać zwiększona za pomocą intensywnej aktywności fizycznej.
Jednak osiągnięcie procesu autofagii wymaga głodówki, a raczej mało kto chce mieć przyjemność wejścia w taki stan.
Dlatego stworzona została dieta Intermittent Fasting (IF). Polega ona na rozbiciu doby na dwa okresy: 8 godzin okienka żywieniowego, najlepiej pomiędzy 12, a 20, oraz 16-godzinnego okienka postu 16/8. Można zastosować również inne odmiany tj: 18/6 i tak zwaną odmianę wojownika 20/4.
Obecnie jesteśmy nauczeni do jedzenia od 3 do 5 posiłków dziennie. Niestety okazuje się, że regeneracja organizmu nie może się odbywać poprzez regularne „zapchanie żołądka”. Mechanizm regeneracji zostaje uruchomiony w sytuacji, kiedy organizm jest na poście.
Decydując się na regularną autofagię, stosując dietę IF, koniecznym jest starannie dobieranie posiłków, wybieranie zdrowej żywności.
Okno żywieniowe nie jest przyzwoleniem na jedzenie „byle czego”. Trzeba uważać choćby na ilość białka dostarczanego organizmowi. Badania jednoznacznie wskazują, że zbyt duża ilość białka skutecznie hamuje proces autofagii. Dlatego maksymalne wartości mówią o 70 g białka dostarczanego w cyklu dobowym.
Jakie zalety płyną z autofagii?
Na pewno trzeba zwrócić uwagę na to fakt, że autofagia jest pozytywna dla ludzkiego organizmu. Regularne jedzenie posiłków, które obciążają organizm, nie jest niczym dobrym. Zbyt obfite posiłki sprawiają, że organizm potrzebuje dużo czasu na ich trawienie. Zanim posiłek zostanie strawiony, pojawia się kolejny, co powoduje zmęczenie organizmu, osłabia go, a mózg nie pracuje na pełnych obrotach.
Jedząc mniej, stawiając na rozsądny post, organizm otrzymuje czas na wyczerpanie glikogenu, wejście w ketozę. To zdrowe podejście do dbania o własny organizm. Autofagia pomaga nie tylko oczyszczać organizm, pozbywać się zalegających w nim śmieci. Autofagia jest również pomocna w procesie odchudzania. Regularne wprowadzanie ciała w autofagię plus aktywność fizyczna, gwarantuje regularne zrzucanie zbędnych kilogramów.
Autofagia, a świat nauki
Yoshinori Ohsumi, japoński profesor i naukowiec z Tokijskiego Instytutu Technologii w Jokohamie, otrzymał w 2016 Nobla z dziedziny fizjologii i medycyny. Nagrodę przyznano za odkrycie procesu, który nazywa się autofagią.
Należy jednak cofnąć się tutaj do lat 60 XX wieku, gdy autofagia została po raz pierwszy opisana. Uczynił to belgijski lekarz Christian de Duve. Aczkolwiek wtedy jeszcze nie zdawano sobie sprawy jak to ważne odkrycie.
Trzeba było czekać trzy dekady, do momentu jak Yoshinori Ohsumi ze swoim zespołem rozpoczął serie eksperymentów. Okazały się one sukcesem, udało się zidentyfikować białka oraz podstawowe geny odpowiedzialne za autofagię. Proces eksperymentów i badań doprowadził do ustalenia wielu wniosków, takich jak choćby że autofagia jest niezbędna do prawidłowego rozwoju.
Stwierdzono, że autofagia to adaptacja do warunków stresowych. Została ona wykształcona przez organizmy w toku ewolucji. Jak kontrolowana jest autofagia? Odpowiadają za to geny oraz kodowane przez nie białka. Autofagia ma określone funkcje do wykonania w każdym żywym organizmie. Kiedy mowa o ludziach, wyróżnia się funkcje takie jak: umiejętne wprowadzanie równowagi pomiędzy biosyntezą a rozkładem makrocząsteczek. Autofagia nie tylko powoduje rozwój nowych, zdrowych komórek. W zależności od zapotrzebowania może prowadzić do śmierci komórek, umiejętna ochrona organizmu przed wirusami i bakteriami, hamowanie kancerogenezy działanie w związku z implantacją blastocysty w macicy, rozwoju płodu oraz zarodka.
Jak się okazuje, regularne posty mają zbawienny wpływ na zdrowie osób poddawanych chemioterapii. Dr Valter Longo przeprowadził badania, mające ocenić wpływ głodówki na walkę z nowotworami. Okazało się, że w trakcie procesu chemioterapii ordynowano ludziom głodówkę, trwającą od 2 do 4 dni. Organizmy tych osób lepiej przyswajały zabieg chemioterapii, równocześnie redukcji ulegały skutki uboczne. Lepsza stymulacja układu immunologicznego, oczyszczanie organizmu z uszkodzonych komórek. To udokumentowane korzyści z tytułu autofagii.
Autofagia jest wykorzystywana również w leczeniu innych chorób. Pomocna przy dystrofiach mięśniowych, chorobach Parkinsona, Huntingtona. Dobrze zaordynowana autofagia będzie skuteczna również w przypadkach gruźliczych, a także zespołu metabolicznego. Warto jednak wspomnieć w tym miejscu, że cały czas trwają badania, które mogą przynieść kolejne pozytywy wynikające ze stosowania autofagii.
Komentarze