Jama ustna człowieka jest miejscem bytowania i rozwój tysięcy różnego rodzaju bakterii. Codzienne szczotkowanie zębów i wykorzystywanie płynu do płukania ust, najlepiej po każdym posiłku, jest w stanie zapobiec namnażaniu się bakterii chorobowych, które mogą spowodować wystąpienie między innymi aft. Czym są afty i jakie jest to schorzenie? Czy jest ono groźne?
Afta to inaczej owrzodzenie bądź nadżerka. Otwarte owrzodzenia mogą obejmować swoim zasięgiem zarówno błonę śluzową jamy ustnej, jak i warg, języka i narządów płciowych. Związane są one z powstaniem swoistego stanu zapalnego, skutkującego pojawieniem się zmian na skórze i błonach śluzowych. Aftom towarzyszyć mogą dolegliwości bólowe, jak i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
Zmiana powstająca w postaci afty to nadżerka, płytka, pokryta białym nalotem, otoczonym rumieniowatym obrzękiem. Zapalne obrzeże zmiany jest bolesne. W pierwszym etapie rozwoju afty jest to niewielka zmiana, która albo znika samoistnie, nie pozostawiając żadnych śladów, albo też rośnie z dnia na dzień, wywołując ból. Afty mogą być tylko objawem towarzyszącym innego, poważniejszego schorzenia, a równie dobrze mogą wynikać z mechanicznych uszkodzeń w jamie ustnej. Zmiany nadżerkowe w jamie ustnej, czyli afty mogą mieć średnicę od 1 mm do nawet 2 cm, choć najczęściej ich wielkość nie przekracza 5 mm. Pojedyncze afty nie są powodem do niepokoju, chyba że często nawracają. Występują albo pojedynczo, albo w skupiskach, na błonie śluzowej podniebienia miękkiego, bocznych powierzchniach języka, policzkowej części warg czy na wspominanych już narządach płciowych.
Nie ma ściśle wskazanej grupy ryzyka, narażonej na afty. Najczęściej są one jednak diagnozowane w wieku od 10 do 40 lat. Z diagnozą aft jest poważny problem, ponieważ mało który pacjent rzeczywiści zgłasza takie dolegliwości do lekarza pierwszego kontaktu lub do stomatologia.
Przyczyny afty
Afty pojawiają się często bez względu na utrzymywanie należytej higieny jamy ustnej. Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu aft są:
- Czynniki alergiczne,
- Czynniki genetyczne,
- Predyspozycje rodzinne,
- Składniki sztuczne dodawane do żywności,
- Odczuwanie stresu,
- Gorączka,
- Przygryzienia błony śluzowej jamy ustnej,
- Zmiany hormonalne,
- Podrażnienia wywołane pastą do zębów,
- Urazy mechaniczne, np. podczas zabiegów dentystycznych,
- Niedobór witamin i mikroelementów w tym: kwasu foliowego, witaminy B12, żelaza itp.,
- Białaczka,
- Zakażenie wirusem HIV,
- Zapalenie jelit,
- Przyjmowanie leków zwalczających anginę lub silnych antybiotyków.
Aftoza nawrotna
Jeśli afty pojawiają się często, można mówić o zachorowaniu na aftozę nawrotną, której przyczyną powstania są czynniki dziedziczne, genetyczne. Jeśli aftoza nawrotna występuje u obojga rodziców, więcej niż prawdopodobne jest, że wystąpi ona również u ich dziecka.
Leczenie afty
Przy aftach zalecane jest płukanie jamy ustnej naparem z szałwii, lub zastosowanie środków farmaceutycznych zawierających kwas hialuronowy.
Komentarze