Prowadzenie własnej działalności gospodarczej to nie tylko wolność i niezależność, ale także obowiązki – również te związane z ubezpieczeniem zdrowotnym. Wielu przedsiębiorców zastanawia się: „czy muszę płacić składkę zdrowotną?”, „co mi to daje?” i „czy mogę mieć prywatne ubezpieczenie zamiast ZUS?”. Ten artykuł rozwiewa najczęstsze wątpliwości i tłumaczy, jak wygląda kwestia ubezpieczenia zdrowotnego dla osób samozatrudnionych w Polsce.
Czy przedsiębiorca musi mieć ubezpieczenie zdrowotne?
Tak – ubezpieczenie zdrowotne w Polsce jest obowiązkowe, niezależnie od formy zatrudnienia. Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą ma obowiązek zgłoszenia się do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS i regularnego opłacania składki.
Niepłacenie składek skutkuje utratą prawa do świadczeń finansowanych przez NFZ (np. wizyt u lekarza, leczenia szpitalnego), a także możliwością naliczania odsetek i sankcji ze strony urzędu.
Ile wynosi składka zdrowotna dla przedsiębiorców?
Od 2022 roku składka zdrowotna dla przedsiębiorców nie jest już stała – jej wysokość zależy od formy opodatkowania i osiągniętego dochodu lub przychodu:
-
Skala podatkowa (12%/32%) – składka to 9% dochodu, bez możliwości odliczenia od podatku.
-
Podatek liniowy (19%) – składka to 4,9% dochodu.
-
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – składka zależna od progu przychodów (kilkaset zł miesięcznie).
-
Karta podatkowa – zryczałtowana składka (dotyczy coraz mniejszej grupy osób).
Wysokość składki zdrowotnej zmienia się co roku i zależy od przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS.
Co daje przedsiębiorcy ubezpieczenie zdrowotne?
Opłacanie składki zdrowotnej w ZUS daje prawo do korzystania z usług finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czyli m.in.:
-
wizyt u lekarza rodzinnego i specjalistów,
-
leczenia szpitalnego i operacji,
-
leków refundowanych,
-
badań diagnostycznych,
-
rehabilitacji,
-
świadczeń położniczych,
-
szczepień ochronnych.
Dodatkowo, opłacenie składki zdrowotnej może być warunkiem do otrzymania zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego – o ile przedsiębiorca opłaca także dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.
A może prywatne ubezpieczenie zamiast ZUS?
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne (np. Medicover, Lux Med, Enel-Med) nie zastępuje składki zdrowotnej w ZUS – może być tylko dodatkiem. Można z niego korzystać równolegle, zapewniając sobie dostęp do szybkiej i wygodnej opieki medycznej.
Dla wielu przedsiębiorców to popularne rozwiązanie: obowiązkowa składka w ZUS zapewnia podstawowy dostęp do publicznej opieki, a prywatna polisa – komfort i krótki czas oczekiwania.
Co z ubezpieczeniem zdrowotnym w zawieszonej działalności?
Jeśli działalność gospodarcza jest zawieszona, przedsiębiorca nie ma obowiązku opłacania składek. Traci jednak wtedy prawo do świadczeń z NFZ, chyba że:
-
zgłosi się do ubezpieczenia jako członek rodziny (np. przez małżonka),
-
zgłosi się do ubezpieczenia dobrowolnego (i opłaca składki indywidualnie),
-
podejmie pracę na umowę o pracę lub zlecenie z ubezpieczeniem zdrowotnym.
Ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców – podsumowanie
Ubezpieczenie zdrowotne to jeden z fundamentów systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce – także dla przedsiębiorców. Choć jego koszt może być odczuwalny, zwłaszcza przy niskich dochodach, zapewnia dostęp do publicznej opieki zdrowotnej i – w razie potrzeby – zasiłków chorobowych. Dla wielu samozatrudnionych warto też rozważyć prywatne ubezpieczenie jako uzupełnienie ochrony.
Zadbaj o swoje zdrowie – nie tylko jako obowiązek wobec urzędów, ale jako realną inwestycję w siebie i bezpieczeństwo swojej firmy.
Komentarze